Hoe is het project opgebouwd?

 

Ter voorbereiding van de interviews en de eindontmoeting krijgen de leerlingen verschillende lessen, gegeven door gastdocenten.

 

Introductie - De lessenreeks start met een verhaal van een oudere, die in de klas komt vertellen over zijn of haar ervaringen als kind in de Tweede Wereldoorlog. Deze oudere is iemand met meer dan gemiddelde ervaring in het voor kinderen vertellen. In deze les staat de persoonlijke beleving van de verteller centraal. Leerlingen kunnen meteen al oefenen in het vragen stellen. Zo ontdekken ze wat ze allemaal te weten kunnen komen over hoe het was om in de Tweede Wereldoorlog te leven als kind.   

 

Historische context – In  de tweede les komt de context aan de orde. Aanvullend op de algemene informatie die zij in het kader van wereldoriëntatie opdoen over de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog zien en horen ze nu het verhaal van die tijd zoals die zich in hun eigen buurt afspeelde. In dit geval dus Middelburg. De gastdocent neemt de leerlingen mee naar de perioden 1940 - 1945 en laat hen zien welke sporen er nu nog steeds in de stad zijn af te lezen. Leerlingen krijgen ook informatie over de vreselijke gevolgen van de beschietingen in mei 1940 en de Jodenvervolging zoals die in Middelburg vorm kreeg. Ook komen de Vier Vrijheden aan bod als inspiratie voor de geallieerden om de Duitse bezetter te verdrijven en als toetssteen voor het schenden van grondrechten in de Tweede Wereldoorlog.

 

Dilemma’s: goed of fout? - De derde les gaat dieper in op de dilemma's die het leven in de Tweede Wereldoorlog met zich meebracht. De meeste mensen probeerden gewoon door te leven. Andere mensen waren niet zeker van hun leven: de Joden die gedeporteerd werden, maar ook mensen die in het verzet gingen. Dat was een minderheid, net zoals de mensen die actief pro-Duits waren en lid werden van de NSB.

Leerlingen leren over de keuzes die mensen maakte en hun motieven daarachter. Maar ze worden ook zelf voor keuzes gesteld en ontdekken hoe ook in hun eigen leven morele keuzes spelen en dat het belangrijk is dat je je bewust bent van de keuzes die je kunt maken en hun gevolgen. Ook daarbij is het concept van de vier vrijheden leidraad. 

 

Interviewles - In les vier bereiden leerlingen met een gastdocent het gesprek met de oudere voor. Ze bedenken vragen en spreken af wie welke vraag stelt. In die vragen komen de vier vrijheden opnieuw aan bod. Leerlingen leren ook hoe je kunt doorvragen. En hoe je kunt reageren op emoties die soms bij de oudere naar boven komen.  

 

De interviews - Er gaat steeds een begeleider en een fotograaf mee naar de interviews, die bij voorkeur bij de ouderen thuis worden afgenomen. Als dat niet kan zoeken we een andere locatie, zoals een dorpshuis of wijkgebouw.

 

Presentatieles - Na het interview is er een les gewijd aan het presenteren van de gesprekken. En gastdocent instrueert leerlingen in groepjes hoe ze wat ze hebben meegekregen van de oudere op een heldere manier kunnen navertellen. Samen kiezen ze ook de onderwerpen uit die in de presentatie aan bod gaan komen. Ze doen dat aan de hand van het verslagje dat de begeleider van het interview heeft gemaakt.

 

De eindontmoeting – leerlingen vertellen de verhalen  die ze hebben gehoord aan medeleerlingen, ouders en ouderen die hebben meegewerkt. Ze bedanken de ouderen voor hun verhalen. Een aantal leerlingen dat zich als erfgoeddrager heeft aangemeld krijgt daarvan een officiële bevestiging. Na afloop sturen de leerlingen de oudere die zij hebben geïnterviewd ook nog een brief of een mail. In een aantal gevallen is er ook blijvend contact.